Jezik

                                Slike (slike Gorana Rubila)
                                Slike (slike Hajrudina Hasica)


Takodje da se zahvalim Goranu Rubilu na dobro napisanoj istoriji Dobojskih Izvidjaca. Ovo je jedan dio knjige koja bi trebala da se stampa ove godine


 
Formiranje izvidjakee organizacije

Na inicijativu Todora Vujasinovica, predratnog skauta i prvog predsjednika Saveza izvidjacaa Bosne i Hercegovine, u 1953 godini formira se prvi odred izvidjaca u Doboju, koji je ime dobio po narodnom heroju Milosu Kupresu. Preko Dede Trampicaa taj zadatak je povjeren nastavniku Josipu Mikicu koji je okupio grupu ucenika i odrzaao osnivacku skupstinu. Kratko vrijeme po osnivanju Odreda, duznost starjesine preuzeo je nastavnik Fahir Cokic, koji je narednih godina radio na popularizaciji izvidjacke organizacije medju ucenicima. Prvi nacelnici odreda bili su Sabit Dizdarevic i Mato Gabrilo, koji su vodili sastanke i tecajeve radi savladavanja znanja potrebnih za priznavanje izvidjackih zvijezda.

  Prvo logorovanja organizovano je u ljeto 1955 godine u Blatnici, pored rijeke Krivaje, mjestu koje je svojim poloïzajem, pristupom sumskom prugom i zivopisnom prirodom omogucilo dobojlijama sticanje prvih izvidjkih znanja. Vec prvo logorovanje dobojski izvidjaci su organizovali uspjesno i po broju ucesnika i provedenom izvidjackom programu, a vec su imali i vlastite satore i drugu logorsku opremu. Terezinom su jednog dana stigli Toso i Dedo, razgovarali sa izvidjacima i donijeli poklone. Naredne dvije godine izvidjaci su logorovali u Maoci, a onda su se otisnuli dalje: Plitvicka jezera, Martin Brod i Boracko jezero (najveca ljubav bosanskohercegovaÄckih izvidjaca), a jedne od izvidjackih godina stigli su i do Ohridskog jezera. Pored dobojskih, u Maoci su tih godina logorovali i beogradske izvidjaci koji su dobojlijama prenosili znanja stecena na vecim akcijama. Tada su izvidjaci od Zavidovica do Maoce i Blatnice putovali sumskom prugom (kolosijek je bio uzi od redovne uzane pruge) u teretnim vagonima.

  Tih godina izvidjacka organizacija je privukla i u njoj su znanja sticali i kasnije prenosili na mladje clanove: Zijad Beslagic, Ferhad Kotoric, Gordana Jelic, Silva Uvera, Mevla Kasumic, Azra Hotic, Marija Zavoca, Branka Jankovic, Amila Limic, Josip Boc, Jela Petrovic, Amira Kasumagic, Feliks Pasic, Cordjo Lalic, Mirjana Girardi, Katica Hmura, Sefkija Topic, Aco Vasiljevic, Lejla Gluhanbegovic, Miralem Kruskic, Viktorija Jasek, Mahmut Mulalic, Sulejman Bešlagic, Husein Halilovic, Miralem Kruskic, Fehim Hodzic, Mesib Lokmic, Fadil Alicic, Muradif Šehović, Sead Didić, Asim Hotić, Edin Kasumagić, Radojka Reljić, D�emal Had�ikadunić, Šemsudin Huskić – Sindo,  Vasva Bešlagić, braća Davor i Josip i sestra Bo�ana R�ehak, Muhamed Turalić, Midhat Demirović, Mustafa Makarević, Miro Vujanić, Ibrahim Deraković, Hortenzija Mijat, Fikret Junuzović - Brato, Ale Muminagić, Ibrahim Mrehić, Enver Had�ić...

Sve veći broj izviđača...
  Šezdesetih godina aktivno su radili Slobodan Dujković - Papa, Zoran Stokić, Hajrudin Atić, Slobodan Zakonović, Edin Had�ikadunić, Hajrudin D�ananović,  Emir Mulalić - Ćume, Miralem Bukvić, Branka Planinić - Relica, Zlata Lazić, Zlatan Dizdarević, Zlata Dizdarević, Veselin Janković, Vlado Krajter, Mišo Mandić, Vjekoslav Orsić, Delveta Silajd�ić, Sead Nurkanović, Gordana Simić, Sead Poturović, Hidajeta Preld�ić, Emira Hod�ić, Sejo Prohić, Ljilja Gabrilo, Sulejman Mehmedagić, Emin Kasumagić – Šuco, Adil Krd�alić, Mirjana Pivaš, braća Plićanić, Enes Silajd�ić... Uvijek je postojalo jedno jezgro organizacije koje je organizovalo akcije i oko kojeg su se okupljali članovi organizacije i prijatelji zainteresovani da učestvuju na nekoj od akcija.

  Svih godina, bilo je specifično okupljanje mladih u izviÄ‘ačkoj organizaciji. Sva djeca iz odreÄ‘enog kvarta bili su izviÄ‘ači, nekada je to bila ulica Vladimira Veselića ili VI proleterske, kasnije ulica Josipa Jovanovića, Ismeta Kapetanovića u dijelu kod malog parka ili Refika Bešlagića. Kada se odlazilo na logorovanje, izviÄ‘ači su prvo se okupljali pred nečijom kućom pa tek onda išli na �eljezničku stanicu. Rijetkost je bilo da je neko privatnim kolima dolazio na stanicu, bez obzira što je ranac bio poprilično te�ak. Roditelji su samo organizovali prevoz zajedničke opreme iz prostorija do �eljezničke stanice. 

  U 1959 godini jedna grupa izviÄ‘ača formira posadu izviÄ‘ača-porječana “Josip Jovanović”. Formiranje nove izviÄ‘ačke jedinice bio je odraz �elje da se izviÄ‘ački program proširi, privuče što veći broj djece i omladine i izviÄ‘ački rad bude što interesantniji. Prvi načelnik čete bio je Sead Poturović. IzviÄ‘ači-porječani okupljali su se u prostorijama Brodarskog društva “Val” u Doboju, a imali su nekoliko vlastitih kajaka na kojima su se obučavali u vještinama plovidbe i veslanja. Naredne godine porječani su se udru�ili sa brodarskim društvom, a nekoliko godina kasnije registrovali se kao samostalna posada porječana. Dugo vremena je starješina posade bio Ljubo Damjanović, grafički radnik i još poznatiji dobojski ribar.

  Tada su još bili �ivi roditelji narodnog heroja Josipa Jovanovića, koji su do poplave 1965 godine �ivjeli u jednoj prizemnoj zgradi u ulici koja je ime dobila po njihovom sinu. Porječani su ih redovno obilazili, slušali priče o njihovom sinu, a roditelji – počasni članovi čete skromno su darivali svoje izviÄ‘ače.

  IzviÄ‘ačka organizacija krajem šezdesetih i od početka sedamdesetih godina je u stalnom usponu. Već su to bile godine kada je društvo postajalo bogatije, više pa�nje posvećivalo se mladim, a omladinska organizacija vodi veću brigu o specijalizovanim omladinskim organizacijama. Redovno se organizuju ljetovanja i učestvuje na smotrama. Sve veći broj izviÄ‘ačkih takmičenja privlači mlade da učestvuju na njima, putuju i raduju se svakom uspjehu. Redovno se organizuju aktivnosti i sa drugim omladinskim organizacijama, tako da ne izostaju ni priznanja.

  Tih godina, svojim anga�ovanjem u izviÄ‘ačkoj organizaciji, posebno se ističu: braća Hasić (Ibrahim, Hajrudin i Mustafa), Ibrahim D�afić, Ibrahim Muharemović, braća Bašić (Mustafa i Igbal) braća Rubil (Zoran i Goran), Radivoje Simić - Batan, D�emil Vejzović, Faruk Ajanović, �eljko Grbavac, Zvonko Bekić, sestre Pršić (Šefika i Ševala), Milenko Pivaš, Zoran Đukić, braća Mujkić (Zijad i Sead), Fuad ÄŒaušević, Zlatan Grbić - Hendrix, sestre Juškić (Jela i Jovanka), Ned�ad Bahtić, Slobodan Jiral, Josip Bampa, sestre Starčević (Slavica i Svjetlana) i brat Svetislav, Slavko Đukić – Kvik...

  U radu izviÄ‘ačke organizacije uključuju se Rizah Biser (Faruk, Ned�ad i Sanela već su bili izviÄ‘ači), Bogdan Stojanović (Gordana i Grozdana su već bili izviÄ‘ači), Sead Zupčević (sa sobom je doveo Briniju i Senadu, a supruga NaÄ‘a je Nid�aru donijela na Boračko jezero 1978 godine kada je tek imala desetak mjeseci), ponovno se aktivira poznati derventski izviÄ‘ač tada nastavnik u Makljenovcu Milan Migić sa cijelom porodicom, Alija i sin Haris Korajlić, Muhamed Avdić sa svojim sinovima, Mordehaj Atijas, D�emal Begić (Anadi i Amela su već odavno bili izviÄ‘ači), Tadija Matić (Zvonko i Boris već su bili izviÄ‘ači). Zahvaljujući Damiru i Nineli ponovo se vraćaju u izviÄ‘ačku organizaciju Ibro i Nada Mulaomerović. Nakon logorovanja sa izviÄ‘ačima na Lastovu 1979 godine, Vesna Seljubac i Jasna Ivić se uključuju u rad izviÄ‘ača u Srednjoškolskom centru. Formirajući izvidjačku organizaciju u školi u Suhom Polju, nastavnik �arko Jošić se uključio u rad. Po pravilu, cijele porodice su pripadale izviÄ‘ačkom pokretu.

  Kasnije su preuzimali rad u izviÄ‘ačima braća Terzić (Uzeir i Enes), braća Lukić (Ivica i Vinko), D�evad  Šarić, sestre Arnautović (Nadira, Sabira i Samira), braća Mustafičić (Edvad i Edin), Nusret Mulalić, Mersed Mehić (, Jasna Dobrić, Nadina Bedak, Adnan Bajraktarević, Jadranka Mišić, Snje�ana i Biljana Stanojlović, Haris Nezirović, Dragan Milošević, Jasmin Širbegović, Siniša Lopandić, Siniša Gostić, Dragan Jiral, Gordana Diamant, Siniša Bjelogrlić (tragično poginuo), sestre Kuzmić (Snje�ana i Svjetlana), Feriz Ćušković, Vesna Boros, brat i sestra Nikica i Katica Cvitkušić, Tatjana Tešić, Brinija i Senada Zubčević, Haris Ahmetović, Nusret Mulalić, braća Preld�ić, Emira i Nid�ara Kapetanović, sestre Anisa i Mirela Silajd�ić, Mevludin Skula, Sanja Musić, Samira Atić, Gordana Kekić, Sulejman Delić, D�emal Delić, Amer Mutić, Andrija Belić, Husein Mehinović, Ninela Elezović, Senada i Mirsada Deraković, Davor Potočnjak, Vanda Lučić, Senada Ulemić, Nataša Prnjavorac, Zoran Kuzmanović, Aleksandar Spasojević, Ivan Vasiljević, Saša Miladinović, D�eno Šahović, Svemirko Gojković, Goran Tešić, Mario Šuman ...
  Nemoguće je nabrojati sva imena, jer je mnogo mladih prošlo kroz izviÄ‘ačku organizaciju, bilo kao aktivni članovi ili povremeno učestvujući na akcijama.

Igalo, u ljeto 199o godine, je posebna priča. Teren je pronaÄ‘en na brzinu, mo�da nije bio najsretnije rješenje, ali je zato broj učesnika bio velik – preko 350. Logorovalo se u četiri smjene, po 12 dana. Pored dobojskih izviÄ‘ača, bili su s nama izviÄ‘ači iz ÄŒelinca, harcerski instruktori iz Poljske koji su bili u posjeti Savezu izviÄ‘ača BiH i dio Štaba posljednje Smotre SIBiH koja je te godine odr�ana u Ribniku kod Ključa.

  Teren nije bio potpuno ureÄ‘en, a pla�a je bila u dijelu obale gdje se nalazi ljekovito blato. Za odrasle izviÄ‘ače nije bilo baš privlačno pa su išli dalje u Igalo na kupanje, ali za najmaÄ‘e to je bio pravi raj. Bez straha su mogli ići daleko od obale i čitav dan provoditi u vodi. Na pla�i su igrane sve moguće igre, od gradnje zamka do odbojke na pijesku.

  Po prvi put, dobojski izviÄ‘ači su se uključili u meÄ‘unarodnu razmjenu izviÄ‘ača, koja je vršena sa harcerskom organizacijom iz Poljske. Tog ljeta izviÄ‘ačima u Doboj dolazila je jedinica iz Wadovica, a izviÄ‘ači su odlučili da zimu provedu kod njih.

  U četvrtoj smjeni bilo je nezaboravno dru�enje sa poljskim harcerima. Djevojke su bile sve ljepša od ljepše, pa su dobojski momci imali pune ruke posla, ali ni poljski momci nisu zaostajali. Tada su dobojski izviÄ‘ači snabdjeli se i sa novim šatorima, ni jedan nije nikada upotrijebljen a rat je došao. Predstavnike harcera u Doboju primio je MlaÄ‘an Cocić, tada potpredsjednik Skupštine opštine, koji je svim mlaÄ‘im harcerima obezbijedio i poklone.

  U zimu 1991 godine, oko 70 izviÄ‘ača iz Doboja, koji su u goste pozvali i izviÄ‘ače iz Konjica i ÄŒelinca, boravilo je u dvije smjene po sedam dana u Wadovicama. Iako je bilo hladno vrijeme, posjećeni su gradovi Krakow, Katovice i Bialsko Biala kao i koncentracioni logor u Aušvicu. Poseban do�ivljaj bio je obilazak muzeja soli – tunela nekadašnjeg rudnika soli u Vjeličkoj, u kojima su sve skulpture napravljene od kristala soli.

  Smještaj je bio u Ä‘ačkom domu, u centru Wadovica. Navečer su organizovane disko večeri i izviÄ‘ački programi, a harceri koji su prethodnog ljeta bili u Doboju svaki dan su bili u domu. Tada je bila popularna pjesma “Srce je moje violina” od Lepe Lukić i harceri su brzo naučili korake u kolu. Kako su cijene kamp opreme u Poljskoj bile izuzetno povoljne, izviÄ‘ači su to iskoristili da kupe nove vreće za spavanje, rance, šatore i drugu opremu. 

  Za ljetovanje 1991 godine bio je obezbijeÄ‘em prekrasan teren u Bijeloj kod Herceg Novog. Već je dogovoreno sa poljskim harcerima način razmjene izviÄ‘ača, a sa zvorničkim izviÄ‘ačima zajedničko korištenje terena. DogaÄ‘aji tog juna u Sloveniji, i opšta nesigurnost kao “rezultat” prvih „slobodnih demokratskih izbora“, uzrokovali su da je ljetovanje otkazano.


© Goran Rubil 2005

 
Free Joomla templates by Ltheme